روز چهارم اکتبر1957 (12مهر1336) ماهواره کوچک وابتدایی اسپوتنیک در مدار زمین قرار گرفت درآنروزحتی خوش بین ترین دانشمندان این طرح تصورنمی کردند. اقدام آنهانخستین گام از مجموعه فعالیت هایی باشد که زندگی بشررادرکمتراز50 سال دگرگون کند ، اکنون بیش از 2500 ماهواره فعال در مدارهای مختلف اطراف زمین قرار گرفته اند تا خدمات گوناگونی رابرای انسان انجام دهند.
با افزایش تعداد ماهواره ها درمدار زمین فصل تازه ای نیزدرعرصه نجوم آماتوری آغاز شده است . اگر شبی صاف ، به دورازنور شهربه آسمان بنگرید بجز ستاره ها ، سیارات ، اجرام غیر ستاره ای ، نواردرخشان راه کهکشان وشهاب هایی که گهگاه سینه شب را می شکافند، شاید نقاط نورانی ببینیدکه به آرامی ازسویی به سوی دیگر آسمان می خرامندو گاهی یکباره در گوشه ای ازآسمان پرنور می شود.
پرنورترین ماهواره های آسمان شب
تعداد زیادی ازماهواره ها درمدارهایی قراردارند که هنگام بازتاب نور خورشید به راحتی وبا چشم غیر مسلح دیده می شوند. ماهواره های ایرید یوم بر خلاف اندازه کوچکشان در خشانترین ماهواره های آسمان شب اند که ممکن است روشنایی آنها در لحظاتی به چهل برابر درخشش سیاره زهره برسد. رصد این درخش های ایرید یوم هیجان انگیزترین نوع رصد ماهواره هابا چشم غیرمسلح است. ایرید یوم ها در واقع ازماهواره های مخابراتی هستند که در600 کیلومتری زمین قراردارند این ماهواره ها به دلیل استفاده از آنتن های بسیار صیقلی موسوم به MMA در ساعاتی قبل از طلوع و یا بعدازغروب خورشید براثربازتاب نورخورشید درخش های بسیارروشنی راایجاد می کنند که اگررو به شما بازتاب شود آنها را میبینید این درخش ها گاهی آنقدرپر نورند که درتاریکی شب ، براثر نورخیره کننده آنها می توانید سایه خود را بر زمین ببینید.
بین این ماهواره های درخشان آشناترین نام تلسکوپ قضایی هابل است.این تلسکوپ 12 سال پیش به کمک شاتل دیسکاوری در مداری به ارتفاع حدود 600 کیلومتری زمین قرار گرفت. تلسکوپ فضایی ازروی زمین بصورت نقطه ای از قدر 3 دیده می شود. هابل را نمی توان هر شب رصد کرد.اما وقتی در شب از بالای سرتان گذر کند مسیری طولانی را با سرعت کمی در آسمان طی می کند شما حتی می توانید این تلسکوپ غول آسا با تلسکوپ های خودردیابی کنید هرچند جزییات آن دیده نمی شود.
اما اگر به دنبال رصد جزییات یک ماهواره از زمین هستید بهترین انتخاب ایستگاه غول پیکر فضایی است. ایستگاه فضایی بین المللی(ISS ) که به کمک 16 کشورمختلف جهان همچون پازل بزرگی درفضا سرهم می شود. بازتاب نور از ا ین ایستگاه که در ارتفاع 370 کیلومتری زمین قرار داردآ ن را در آسمان نمایان می کند گرچه امکان رصد این ایستگاه وجود ندارد گاهی چندین بارطی یک شب از بالای سرتان عبور می کند قدرایستگاه معمولا بین1 تا 3 متغییراست گرچه گاهی با قرار گرفتن صفحات آن در موقعیت مناسب نسبت به خورشید به قدر 3- میرسد.سرعت ایستگاه نسبت به هابل بیشتر است. یکی ازجذاب ترین زمانهابرای رصدایستگاه فضایی وقتی است که شاتل به آن متصل شده باشد در آ ن زمان شما می توا نید ملاقات آ ن دورا در ارتفاع حدود 400 کیلومتری زمین رصد کنید در هنگام اتصال یا جدا شدن شا تل و ایستگاه با چشم غیر مسلح می توان دو نقطه نورانی را در آسمان تشخیص داد. اما هیجان انگیزترین زمان رصد ایستگاه ، هنگام گذرآن از مقا بل قرص ماه است این اتفاق بویژه هنگامیکه ماه به حالت تربیع نزدیک است بسیار با شکوه است . نقطه نورانی وارد بخش روشن ماه می شود و لحظاتی بعد وارد بخش زمین تاب آن می گردد همه چیز در چند ثانیه رخ می دهد، مقارنه قمرطبیعی زمین وبزرگترین قمرمصنوعی آن بسیار دیدنی است.
کلمات کلیدی: اختر فیزیک